Nước
Mỹ trong tôi Từ
biến cố 30 tháng 4 năm 1975, những đứa trẻ sinh ra lớn lên ở đây, ngoài huyết thống ra, chúng không khác
ǵ những đứa trẻ Mỹ. Những người trung niên c̣n mang
theo cả một thời thơ ấu và những kỷ niệm không quên từ
nơi chôn nhau cắt rốn, nhưng vẫn lăn lộn với cuộc đời trên đất khách này để
mưu sinh, có người thời gian sống
với quê hương ngắn ngủi hơn là ở nơi quê người. Tiểu
bang California, nơi có
nhiều người
Việt sinh sống nhất đă rộng lớn bằng diện tích cả nước Việt Nam, nên cũng chưa có ai trong chúng
ta tự hào đă đặt chân đến hết 50 tiểu bang của nước Mỹ, cũng như không ai dám nghĩ rằng ḿnh hiểu hết những ǵ về nước Mỹ, dù đây chỉ là một nơi mới lập quốc hơn 300 năm. Có người cho Mỹ là anh chàng
trẻ tuổi, xốc nổi, dại khờ, nhưng cũng có người công nhận nước Mỹ là ông cụ
thâm trầm thường triển khai những bước đi tính toán trước
cả trăm năm. Đối
với những người già đă đến nơi này muộn màng, nhưng cả cuộc đời c̣n lại coi như sống chết với nước Mỹ, thường gọi là quê hương thứ hai, mà không bao giờ c̣n cơ hội
trở về nằm trong ḷng đất quê mẹ, nếu sự thực khốn nạn, chế độ Cộng Sản c̣n tồn tại trên quê hương
vài ba mươi năm nữa. Một
người Việt
về thăm lại quê hương, nơi họ đă từ bỏ tất cả để ra đi, lúc đặt chân trở lại nước Mỹ, cho rằng tâm hồn lại cảm thấy an toàn, nhẹ nhàng hơn như lúc về nhà. Một
người Việt
xa quê hương đă lâu trở về Sài G̣n, có dịp
vào Ṭa Tổng Lănh Sự Mỹ, ông thú nhận
khi nh́n những h́nh ảnh tổng thống hay ngoại trưởng của Hoa Kỳ, ông lại có cảm giác quen thuộc,
an toàn hơn là những
lúc lang thang ở Hà
Nội nh́n h́nh lănh tụ
và quốc kỳ Cộng Sản. Đó không phải là vong bản,
mất gốc mà chế độ này đă nhân
danh đất nước, tạo hận thù, kỳ thị, xô đẩy biết bao nhiêu người xuống biển, bỏ quê hương ra đi. Gần
như chúng ta không c̣n lệ
thuộc ǵ với đời sống nơi quê nhà, ngoài
những t́nh cảm sâu đậm trong máu huyết, làm cho chúng
ta gần gũi với ngôn ngữ, đời sống Việt Nam, mà chúng ta có
cảm tưởng
đang dần dần tách rời, cho đến một lúc nào đó
trở thành xa lạ. Phải chăng v́ vậy, mà đă có những
đứa con ngày trước trở về, xót xa nhận ra rằng, họ đang đi, đứng trên một đất nước xa lạ, không c̣n là
của họ nữa. Quê hương ngày nay chỉ c̣n là nơi thăm
viếng mà không phải là nơi để
trở về.
Nước Mỹ đă là nơi
quen thuộc chúng ta đang sống, có gia đ́nh, nhà cửa, công việc, bà con, bạn bè, th́ làm
sao chúng ta lại không có những suy nghĩ, có những câu chuyện buồn vui, hay những trăn trở về nước Mỹ.
Cách đây 38 năm, chưa lúc nào, chúng
ta, những người
dân ở một đất nước xa xôi bên
vùng trời Đông Nam Á, cách biệt nơi này đến nửa ṿng trái đất, lại có ư nghĩ rằng, một ngày kia chúng ta sẽ đến đây, sống lâu dài nơi đây, sinh con đẻ cháu nơi này, để tạo ra một nhánh người Việt lưu vong. Đời sau, c̣n giữ
được ngôn
ngữ, phong tục hay không, lại là một điều mà nhiều người khác đang trăn trở, lo âu làm sao để
duy tŕ, ǵn giữ! Trong
cái cộng đồng gần gũi, thân mật gắn bó này, với
sách vở, báo chí, truyền
thông, quán xá, chợ búa, tiệm buôn, món ăn
thức uống, cả cái tên vùng đất
hay bảng hiệu
Saigon chúng ta mang theo, đôi khi gần như quên hẳn là chúng ta đang sống trên đất Mỹ. Cả cái bữa cơm, cá mắm, canh rau, đôi
đũa, chén nước mắm ớt, có khác ǵ ở Việt Nam. Cả cái bàn thờ
nhang khói, h́nh ảnh tổ tiên, ông bà, cành
mai, chậu lan, những cô thiếu nữ, trẻ em mặc quốc phục lên chùa ngày
Tết, hồi trống, tiếng pháo Mùa Xuân
làm chúng ta quên mất là chúng ta đang
sống thật xa quê nhà. Điều
tôi muốn nói ở đây là chúng ta thường
quên chúng ta đang sống trên đất Mỹ. Ông Khổng Tử của nước Trung Hoa có
ví von: “Ở chung với người thiện như vào nhà có
cỏ chi lan, lâu mà mà
chẳng thấy mùi thơm, tức là ḿnh cũng đă hóa ra
thơm vậy.” Một kẻ vào vườn hoa lan đầy
hương thơm,
lúc đầu c̣n nhận ra mùi hương
nhưng dần dà trở thành quen thuộc,
trở thành b́nh thường, không c̣n thấy
hương thơm,
như kẻ tiểu nhân sống với người quân tử dần dần được cảm hóa lúc nào mà
không hay biết. Nước
Mỹ có nhiều hương thơm như thế mà cảm giác chúng ta bị dung ḥa lúc nào
không hay đến nỗi không c̣n cảm nhận được
mùi thơm nữa. Hương
thơm đó là những điều tốt lành, thấm nhập vào con người chúng ta lúc nào chúng
ta cũng không biết, không hề quan tâm hay nhận ra được sự khác biệt trước và sau. Chúng ta học hỏi
được ở nước
Mỹ tính bảo vệ đời sống riêng tư, tôn trọng luật pháp, sống an ḥa, sự tử tế và mối
tương quan giữa con người
và con người trong xă hội.
Điều này không chỉ có ông Bá
Dương (1920-2008), sau
khi đi New York, Las
Vegas hay San Francisco về, đă tường thuật lại trong cuốn “Người Trung Quốc Xấu Xí,” mà bất
cứ người
Việt Nam nào khi đi du lịch nước Mỹ về cũng nhận ra. Có người thắc mắc sao lái xe trên
đường vắng
vào một hai giờ sáng, gặp bảng “stop” cũng phải đừng lại, sao một đứa bé phải đi t́m cái
thùng rác để vứt cái giấy kẹo nhỏ chỉ bằng hai ngón tay,
sao ở đây xe hơi nhiều
như thế mà không nghe
một tiếng c̣i? Trong cái không khí
dễ chịu, thanh thản, an lạc người ta cảm nhận ra khi bước
chân trở lại một nơi, có một chút mỉa mai, không phải là quê nhà
của ḿnh. Chúng
ta bước đi
từ môi trường tử tế, trong lành của miền Nam qua giai đoạn “thống nhất” để bước đến một xă hội hỗn loạn như hôm nay, khi mà con người tốt đẹp dần dà trở thành vô cảm, lừa lọc, gian trá, đạp
lên nhau mà sống, để mưu t́m một đời sống ích kỷ cho riêng ḿnh,
mà không thấy đó là bất thường, bất nhân và vô
loại. Th́ chúng ta, trong xă hội này, cũng theo lời ông Khổng Tử: “ Ở chung với người bất lương, như vào trong chợ
cá ươn, lâu mà chẳng
biết mùi hôi, v́ ḿnh
cũng hóa ra hôi vậy!”
Như người
mới vào chợ cá, lúc đầu c̣n nghe mùi
hôi tanh, dần dà quen thuộc,
không c̣n nghe mùi tanh tưởi khó chịu nữa, như người quân tử sống với kẻ tiểu nhân, dần dần đồng hóa bởi cái xấu mà ḿnh không
hay biết. Thử
hỏi một viên chức trong chế độ Cộng Sản Việt Nam hiện nay, xem những chuyện cường quyền áp bức, mạng sống của người dân xuống hàng súc vật,
con người chỉ
biết có đồng tiền và dục vọng, tráo trở, vô đạo lư hiện nay có là điều ǵ làm cho
con người lạ
lùng, khó chịu không? Hay đó là chuyện
b́nh thường, thấy đă quen mắt, nghe đă quen tai, đầu óc đă xơ
cứng, chai đá như khứu giác của con người ở lâu trong chợ cá, c̣n đâu
phân biệt được mùi hôi nữa! Điều
cuối cùng chúng tôi muốn
nói là sự may mắn đă giúp ta có cơ hội
không phải chỉ cho riêng ḿnh mà
cả con cháu đời sau, tránh khỏi được kiếp
oan nghiệt, ra khỏi được cái chợ cá ấy, được sống trong cái “chi lan, chi thất” cái vườn lan thơm ngát, mà qua một thời gian chúng ta không c̣n cảm nhận được
mùi thơm nữa, nhưng trên thực tế, mùi thơm đó vẫn hiện hữu. Nhiều
kẻ hănh tiến vẫn cho rằng nước Mỹ nợ chúng ta mà quên rằng, món nợ của
chúng ta, và cả con cháu đời sau đối với nước Mỹ thật khó ḷng trả nổi. |
__._,_.___
.